Шефицата за надворешни работи на Европската Унија, Каја Калас, денеска побара од блокот „да биде покреативен“ во справувањето со руската „флота во сенка“, која се користи за заобиколување на меѓународните санкции за нафта. Според неа, бидејќи Русија е креативна во заобиколувањето на мерките, и ЕУ мора да го стори истото. Флотата се проценува на меѓу 600 и 1.400 танкери и претставува голем еколошки и безбедносен ризик.
По пристигнувањето на состанокот на министрите за надворешни работи на ЕУ во Луксембург, Калас истакна дека мора постојано да се размислува за дополнителни мерки. Таа нагласи дека Унијата постигнала напредок во ограничувањето на приходите на Москва од извозот на руско гориво, но дека министрите ќе разговараат за координацијата на овие мерки.
Според работен документ подготвен за состанокот, експертите ја советувале Калас дека овие пловила не само што придонесуваат за руската воена економија, туку создаваат и сериозни ризици за животната средина и морската безбедност. Несреќи во кои би биле вклучени овие бродови би можеле да предизвикаат истекување на нафта и загадување на морето со разорни последици за крајбрежните области, екосистемите и рибарството.
Експертите предупредуваат дека многу од овие бродови имаат нејасни сопственички структури и се без осигурување или недоволно осигурани. Во такви случаи, трошоците за евентуалната еколошка штета би паднале на даночните обврзници на крајбрежните држави.
Тактики за прикривање и безбедносни закани
Москва со години се потпира на „флотата во сенка“ за да ги заобиколи западните санкции и ограничувањето на цената на руската нафта. Ова најчесто вклучува изнајмување постари бродови на кои сопственоста тешко се утврдува и користење тактики за прикривање на потеклото на товарот.
Пријавено е дека некои бродови ги исклучуваат или манипулираат со своите сателитски автоматски системи за идентификација (АИС), додека други вршат пренос на нафта меѓу танкери на отворено море. Експертите исто така предупредуваат дека бродовите од оваа флота би можеле да се користат како платформи за лансирање дронови за електронско попречување или шпионски напади, загриженост која се засили по мистериозните дронови во Данска.
За да се справи со проблемот, Калас предлага посилни мерки против вклучените бродови и транспортни компании, како и поблиска соработка со крајбрежните држави и земјите под чии знамиња пловат бродовите. Се препорачува тие држави да се согласат да дозволат инспекции од поморските сили на ЕУ.
Моментно, три поморски мисии на ЕУ имаат задача да ја следат „флотата во сенка“ и да собираат разузнавачки информации, вклучувајќи ја и Операцијата „Аспидес“.
ЕУ планира да ја прошири својата листа на санкции. Според документ, бројот на бродови со забрана за влез во пристаништата и казнени мерки, кои чекаат одобрување, треба да се зголеми од 444 на 562 во рамките на 19-от пакет санкции на ЕУ против Русија. Калас изрази надеж дека договор за новиот пакет санкции може да се постигне подоцна оваа недела, на претстојниот состанок на лидерите на ЕУ во Брисел.
