Претседателката на Европската комисија, Урсула фон дер Лајен, денеска најави дека Европската унија ќе отвори две „фабрички антени“ (центри за развој на вештачка интелигенција) на Западен Балкан – една во Северна Македонија и една во Србија. Ова е дел од Планот за раст на регионот, кој цели кон удвојување на БДП во следната деценија.
Говорејќи на отворањето на Инвестицискиот форум ЕУ–Западен Балкан во Тирана, Фон дер Лајен истакна дека Западен Балкан има потенцијал да стане центар за стратешки индустрии и иновации.
Проширувањето на мрежата на „ВИ фабрики“ (AI Factories) на ЕУ во регионот ќе овозможи директен пристап на локалните компании до европската инфраструктура за вештачка интелигенција.
„Тоа значи дека вашите компании ќе имаат пристап до европската инфраструктура за вештачка интелигенција токму тука, во регионот… Сакам иднината на вештачката интелигенција да се создава во Европа. И сакам Западен Балкан да биде нејзин составен дел,“ изјави Фон дер Лајен.
Таа најави и дека високобрзинска дигитална инфраструктура ќе ги поврзе сите шест земји од Западен Балкан.
Западен Балкан има за цел да ја забрза економската интеграција и да ги поддржи реформите. Фон дер Лајен нагласи дека ЕУ го засилува инвестирањето во регионот со цел двојно зголемување на регионалниот БДП во следните десет години.
Како веќе реализиран напредок, таа го истакна приклучувањето на Северна Македонија, Албанија и Црна Гора кон Единствената европска зона за плаќања (SEPA). Оваа мерка се очекува годишно да им заштеди на компаниите од регионот околу 500 милиони евра преку намалување на трошоците за трансакции.
Европската комисија гледа на Западен Балкан и како на центар за чиста енергија (производство, складирање и дистрибуција на обновлива енергија), нагласувајќи дека „инвестирањето во Западен Балкан значи инвестирање во идниот континентален пазар од 500 милиони луѓе“.
Форумот во Тирана има цел да потпише проекти кои се очекува да донесат над 4 милијарди евра нови инвестиции.
